sơ đồ - Thành ủy Đông Hà

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, UBND cấp tỉnh ban hành bảng giá đất 5 năm một lần và hàng năm ban hành hệ số điều chỉnh giá đất. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều người dân, trong đó chủ yếu là các đối tượng đầu cơ, mua đi bán lại BĐS đang cố tình trốn thuế, tránh thuế. Trong đó, các hợp đồng chuyển nhượng BĐS thường có giá trị thực tế cao, nhưng các bên tham gia có thể thoả thuận ghi giá trong hợp đồng chuyển nhượng công chứng thấp hơn, hoặc bằng bảng giá của UBND cấp tỉnh quy định dẫn đến các bên khai không đúng giá thực tế chuyển nhượng. Có nhiều trường hợp hồ sơ mới trúng đấu giá đất sau khi có giấy chứng nhận đã làm hợp đồng bán lại giá thấp hơn nhiều giá trúng đấu giá, hoặc bằng giá của UBND tỉnh, điều này không phản ánh đúng bản chất các giao dịch BĐS, đồng thời cũng dẫn đến thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Kê khai gian dối, không đúng với giá giao dịch thực tế là đang vi phạm pháp luật và cần có chế tài xử lý

Theo quy định tại Luật Quản lý thuế, hành vi kê khai giá chuyển nhượng BĐS thấp hơn giá giao dịch thực tế nhằm mục đích giảm số thuế phải nộp là hành vi vi phạm pháp luật về thuế.

Tổng cục Thuế khuyến nghị người dân và doanh nghiệp khi phát sinh các giao dịch chuyển nhượng BĐS cần kê khai chính xác, trung thực, đầy đủ giá thực tế chuyển nhượng BĐS trên hợp đồng chuyển nhượng cũng như trên hồ sơ khai thuế, phí để bảo vệ chính quyền lợi của bản thân, tránh các nội dung pháp lý phát sinh trong quá trình sử dụng BĐS như khi tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện, tố cáo và các tình huống pháp lý khác.

Cơ quan Thuế thực hiện xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm theo quy định tại pháp luật quản lý Thuế. Đối với các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, cơ quan Thuế sẽ phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để điều tra và xử lý theo pháp luật hình sự và các pháp luật khác có liên quan.

Hiệu quả của sự vào cuộc tích cực của địa phương và cơ quan chức năng thời gian qua

Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, UBND tỉnh và Cục Thuế tỉnh Quảng Trị tại các Công văn số 14257/BTC-VP của Bộ Tài chính, công văn số 175/TCT-DNNCN của Tổng cục Thuế, công văn số 793/UBND-KT ngày 02/3/2022 của UBND tỉnh Quảng Trị và công văn số 940/CTQTR-NVDTPC ngày 31/3/2022 của Cục Thuế tỉnh Quảng Trị về việc chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng BĐS. Trong thời gian qua, Chi cục Thuế khu vực Đông Hà - Cam Lộ đã tham mưu cho UBND thành phố thành lập Ban chỉ đạo và ban hành Chỉ thị số 07/CT-UBND ngày 29/4/2022 về tăng cường công tác quản lý thuế trong lĩnh vực kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản trên địa bàn thành phố; Chi cục Thuế đã tuyên truyền, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật. Đồng thời, thành lập Tổ công tác chống thất thu thuế trong lĩnh vực này để phối hợp với các cơ quan chức năng như Phòng công chứng, bộ phận 1 cửa của thành phố Đông Hà, các phòng, ban ngành liên quan rà soát nắm số liệu tại UBND địa phương về tình hình đấu giá BĐS trên địa bàn với quyết tâm hạn chế tối đa tình trạng gian lận trốn thuế trong lĩnh vực chuyển nhượng BĐS.

Sau thời gian triển khai (từ ngày 12/4 đến ngày 31/5/2022), Chi cục Thuế khu vực Đông Hà - Cam Lộ phối hợp với các phòng, ban của địa phương đã làm việc kê khai, điều chỉnh đối với những trường hợp người nộp thuế mua bán BĐS kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá mua bán thực tế (cụ thể là 271 trường hợp). Thông qua việc giải thích, tuyên truyền, vận động người nộp thuế thực hiện tốt nghĩa vụ của mình bằng việc kê khai giá chuyển nhượng sát với giá giao dịch trên thị trường, nhằm chống thất thu ngân sách nhà nước. Kết quả đạt được như sau: Tổng số thuế tăng thêm sau khi người nộp thuế khai bổ sung là 2.689,8 triệu đồng; số thuế TNCN tăng thêm là 2.151,9 triệu đồng; số tiền Lệ phí trước bạ nhà, đất tăng thêm là 537,9 triệu đồng. Trong đó, số thuế tăng thêm sau khi người nộp thuế khai bổ sung do Chi cục Thuế lập biên bản làm việc là 2.151,9 triệu đồng; số thuế TNCN tăng thêm là 1.705,6 triệu đồng; số tiền Lệ phí trước bạ nhà, đất tăng thêm là 446,3 triệu đồng; còn lại là NNT tự kê khai giá trị giao dịch tăng lên so với giá UBND tỉnh quy định là 537, 9 triệu đồng. Qua kê khai lại của các tổ chức, cá nhân tại một số địa bàn trên thành phố, giá chuyển nhượng BĐS tăng từ 02 - 05 lần so với giá kê khai ban đầu, cá biệt có hồ sơ kê khai điều chỉnh tăng lên 20 lần, 40 lần.

Chi cục Thuế khu vực Đông Hà - Cam Lộ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phối hợp Trung tâm VHTT - TDTT thành phố và UBND các phường tuyên truyền trên các hệ thống thông tin đại chúng. Cả hệ thống chính trị - xã hội thành phố vào cuộc đã tạo cho người nộp thuế hiểu và chấp hành việc kê khai đúng giá giao dịch thực tế của hợp đồng chuyển nhượng BĐS, qua đó tăng thu cho ngân sách nhà nước.

Những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chống thất thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh, chuyển nhượng BĐS và các giải pháp trong thời gian tới

Hiện nay, các chính sách liên quan đến đất đai đã được quy định, các văn bản này được quy định bởi nhiều cơ quan, bộ, ban ngành quản lý nhà nước, các quy định này chưa đồng bộ nên việc xác định giá thị trường của BĐS vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường BĐS lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá đất do UBND cấp tỉnh quy định không sát với giá của thị trường.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan cũng gặp không ít khó khăn. Đơn cử như một số ngân hàng thương mại lấy lý do bảo mật thông tin khách hàng, chưa phối hợp với cơ quan thuế trong việc cung cấp thông tin giao dịch của người nộp thuế. Các đối tượng đầu tư BĐS chuyên nghiệp, thường không trực tiếp đứng tên BĐS, do đó cơ quan thuế gặp rất nhiều khó khăn khi tuyên truyền, yêu cầu ký cam kết và lấy Thông báo thuế…

Để khắc phục những khó khăn này, Bộ Tài chính đang rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS để sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, đồng bộ đồng thời kiến nghị, đề xuất các cơ quan ban ngành có liên quan sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan cho phù hợp, đồng bộ.

Bộ Tài chính đã có nhiều công văn đề nghị Bộ Tư pháp, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở Tư pháp phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế địa phương hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai trên hợp đồng công chứng theo giá thực tế mua bán, để làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật; đồng thời đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan Công an các địa phương phối hợp với các Cơ quan Thuế để điều tra xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh, chuyển nhượng BĐS có dấu hiệu trốn thuế nhằm răn đe, ngăn chặn và truy thu thuế cho ngân sách nhà nước.

Chi cục Thuế khu vực Đông Hà - Cam Lộ tin tưởng rằng với sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của cả hệ thống chính trị các cấp, chắc chắn công tác đấu tranh chống thất thu thuế về chuyển nhượng BĐS sẽ góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, doanh nghiệp trong quá trình thực hiện giao dịch BĐS, từ đó, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho chính người dân, doanh nghiệp và đóng góp vào nguồn thu cho ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đông Hà./.